كشت گلخانه اي چيست

كشت گلخانه اي چيست

هر يك از گياهان براي داشتن رشد مطلوب نياز به شرايط خاصي از نظر شدت نور ، دماي روزانه ، دماي شبانه ، ميزان رطوبت نسبي هوا و رطوبت خاك دارند . براي توليد و پرورش تجاري گياهان با كيفيت بالا و در تمام طول سال بايد شرايط محيطي مطلوب به همراه كنترل عوامل خسارت زا نظير باد ، طوفان هاي ويرانگر ، سرما و يخبندان و ..... از طريق ساختماني بنام گلخانه هستيم كه به عنوان محيط

 كنترل شده مطرح مي گردد و با توجه به نياز روزافزون بازار ، چه از نظر توليد گل و گياهان زينتي و چه از نظر سبزيجات و صيفي جات خارج از فصل اين روش توليد امروزه به يكي از سود آورترين بخشهاي كشاورزي تبديل شده است كه البته سرمايه گذاري اوليه فراواني را نيز طلب مي كند . با توجه به سرمايه گذاري زيادي كه در اين زمينه صورت مي گيرد فقدان مديريت صحيح در احداث گلخانه ، انتخاب مكان ، نوع گلخانه و پوشش آن باعث عدم بهره وري مناسب از سرمايه و امكانات خواهد شد

تعريف گلخانه

گلخانه ياGreen house به فضاي محدودي اطلاق مي­شود كه قابليت كنترل شرايط محيطي مناسب را براي رشد گياهان از نواحي مختلف در طي فصول مختلف يك سال داشته باشد. طبق اين تعريف از جمله عملكرد گلخانه، فراهم كردن شرايط محيطي لازم و مورد نياز محصولي معين است.گل­خانه­ ها بر حسب اينكه چه نوع مصالح ساختماني در آن‌ها بكار برده شده است به نوع ثابت و متحرك تقسيم‌بندي مي شوند.گلخانه­هاي ثابت، به گل­خانه­ هايي گفته مي‌شود كه مصالح ساختماني بكار رفته در آن‌ها از جنس پايدار و با دوام باشد. پس بايد ساليان سال از آن‌ها استفاده كرد.

محل احداث گلخانه

يكي از اولين تصميماتي كه بايد اتخاذ شود، اين است كه گلخانه به صورت يك واحد جداگانه، در تماس باساختمان هاي موجود و يا بصورت بخشي از ساختمانهاي جديد ساخته شود. گلخانه هاي متصل به هم معمولاً هزينه هاي ساخت و گرمايش كمتري داشته و دسترسي آسانتري دارند، اما گياهان نوركمتري دريافت مي كنند. گلخانه هاي متصل به هم بايد رو به جنوب ساخته شوند. يك گلخانه مستقل مي تواند در محلي دورتر از ساختمانهاي موجود ساخته شود. گياهان در چنين گلخانه اي نور خورشيد را از همه جهات دريافت مي كنند. اين گلخانه ها از لحاظ ساخت و سيستم حرارتي بسيار گران هستند و هزينه هاي فوق العاده اي براي خطوط آب و برق لازم دارند. يك گلخانه مي تواند در هراندازه اي ساخته شود اما كوچكترين گلخانه اي كه مي توان در نظر گرفت چيزي در حدود ۲۰۰ فوت مربع است (۱۸٫۴ متر مربع ). گلخانه هاي كوچكتر به نسبت از لحاظ ساخت و عملكرد بسيار گران هستند .

مسائلي كه بايد براي احداث گلخانه در نظر داشت عبارتند از:

دسترسي به راههاي حمل و نقل كه با احداث هر چه نزديكتر به راههاي اصلي اين مشكل به حداقل مي رسد

نوع سوخت مصرفي در گلخانه؛در مناطقي كه امكان دسترسي به گاز طبيعي وجود دارد مي توان با كاربرد اين سوخت ارزان هزينه ها را به مقدار زيادي در توليد فصل سرما كاهش داد .

دسترسي به منابع آب با كيفيت و كميت مناسب .

اثرات محيطي؛ جايي كه دائماً داراي آب و هواي نامساعد ، بارانهاي شديد ، سايه ناشي از واقع شدن در دامنه شمالي كوههاي بلند و يا درختان سربه فلك كشيده مي باشد مناسب احداث گلخانه نيست . شدت نور يكي از عوامل تعيين كننده محسوب مي گردد .

نوع محصولي كه در برنامه توليد قرارمي گيرد . با توجه به اينكه گرايشها به سمت توليد اختصاصي محصولات است و دستور كار توليد پس از مطالعه ابتدايي بازار داخلي و خارجي مشخص مي گردد قبل از احداث ، ابتدا بايستي تعيين كنند كه چه محصولي توليد شود سپس تصميم به احداث گلخانه در منطقه و اقليمي مناسب آن محصول بگيريد . *در نظر داشتن قوانين مربوط به زمين محدوده هاي شهري و احداث و بهره برداري از گلخانه ها و ....

محل احداث بايستي حتي الامكان مسطح باشد چرا كه در صورت ناهمواري و شيبدار بودن ، ايجاد يك گلخانه بزرگ با مشكلات و هزينه هاي زيادي براي تسطيح همراه خواهد بود .

جهت گلخانه ها

اسكلت گلخانه سايه ايجاد مي كند و با توجه به زاويه تابش اين سايه ها متفاوت است لزوم توجه به اين امر بويژه در توليد زمستانه حائز اهميت است چرا كه تغييرات اندكي دردرصد نور رسيده به گياهان مي تواند نقش بسزايي در كميت و كيفيت توليد داشته باشد .موقعيت گلخانه بايد به صورتي باشد كه بيشترين مقدار نور را دريافت نمايد. اولين انتخاب براي موقعيت گلخانه به صورت نماي جنوبي يا جنوب شرقي مي باشد. نور تمام روز بهترين شرايط را براي گياه فراهم مي كند. البته نور تابيده شده ازجانب شرق، به هنگام صبح، براي گياهان كافي مي باشد. نور صبح بيشترين مطلوبيت را داراست، زيرا كه به گياهان اجازه داده مي شود كه فرايند توليد غذا را زودتر آغاز نمايند.واين موضوع منجر به حداكثر رشد مي شود. بالطبع انتخابهاي بعدي، نماي جنوب غربي و نماي غربي مي باشد؛ چرا كه دريافت نور ديرتر صورت مي گيرد. نماي شمالي كمترين مطلوبيت را دارد و فقط براي گياهاني كه نور كمي احتياج دارند مناسب مي باشد .

درختان برگ ريز مانند افرا و بلوط مي توانند به طور مؤثري از نور شديد بعد ازظهر تابستاني با ايجاد سايه بكاهند. البته بايد توجه داشت كه درختان در هنگام صبح، بر روي گلخانه سايه نياندازند. اين درختان در زمستان اجازه مي دهند كه نور كافي به گلخانه برسد؛ چرا كه در پاييز برگهاي خود را از دست مي دهند.

جريان هوا در گلخانه

گردش هوا در گلخانه ضروري است. وقتي كه يك گياه در معرض جريان هواي تازه درخارج از گلخانه باشد، هواي تازه در نزديكي برگها تأمين شده و گياه مي تواند اكسيژن پس داده و از دي اكسيد كربن تازه استفاده نمايد. جريان هوا همچنين به پايين نگه داشتن رطوبت نسبي و كنترل دما در گلخانه كمك مي نمايد . گلخانه هاي تجاري به همه نيازمندي هاي اشاره شده در بالا و حتي بيشتر از آن وابسته اند. در يك گلخانه تجاري هدف اصلي سود دهي است؛ براي رسيدن به اين هدف، گلخانه بايد از لحاظ تأمين شرايط محيطي مطلوب كارآمد باشد. نور و دماي گلخانه بايد به طور سخت و جدي كنترل شود. اخيراً كامپيوترها براي چنين كنترل هايي به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته اند. همچنين وجود گازهاي سمي و گرد و غبار در گلخانه ممكن است يك مشكل جدي باشد. اين گازها شامل مونو اكسيد كربن، اكسيد نيتروژن و دي اكسيد نيتروژن مي باشند؛ كه ممكن است از وسايل حرارتي متصاعد شوند .

كنترل شرايط محيطي گلخانه

فعاليتهاي شيميايي صورت گرفته در فرآيند فتوسنتز گياهان، مستقيماً متأثر از شرايط محيطي مي باشد. فتوسنتز به عواملي مانند دما، شدت نور و وجود آب و مواد غذايي وابسته است. تنفس گياه نسبت به دما ي محيطي متفاوت مي باشد .محدوده دمايي توصيه شده براي بيشتر گياهان گلخانه اي كه منجر به بالاترين بازده فتوسنتزي مي شود، چيزي بين ۵۰ تا ۸۵ درجه فارنهايت مي باشد. بنابراين بدون توجه به اينكه گلخانه براي چه كاري مورد استفاده قرار مي گيرد، بايد محيط آن كنترل شده باشد؛ اين كار براي سلامت گياهان گلخانه ضروري مي باشد.

درجه حرارت در گلخانه ها

تنظيم درجه حرارت در گلخانه­ ها شرط اوليه براي رشد و نمو بسياري از گياهان است. نياز گياهان به درجه حرارت دامنه­هاي مختلفي دارد. بعضي از گياهان درجه حرارت­هاي بالاتري نياز دارند مثل گياهان مناطق گرمسيري. بعضي ديگر در درجه حرارت­هاي كمتر از ۲۰ درجه سانتيگراد هم بخوبي رشد و نمو مي­كنند، مانند گياهاني كه از مناطق سردسيري منقل شده‌اند نظير پامچال كه در جنگل‌هاي شمال ديده مي‌شود.

اما چگونگي تنظيم درجه حرارت در گلخانه­ ها بستگي به سيستم گرمايي دارد. انواع بخاري‌ها يا سيستم‌هاي گازي و ... مي‌توانند مورد استفاده قرار بگيرند. سيستم هاي حرارتي بايد توان توزيع يكنواخت دما راداشته باشند و فاقد اثرات زيست محيطي باشند. دماي روزانه و شبانه توصيه شده براي چند محصول متداول گلخانه اي؛

محصول دماي شبانه ( F) دماي روزانه ( F)

گوجه فرنگي ۶۶-۶۰ ۸۰-۷۰

كاهو ۵۵ ۷۸-۷۰

خيار ۶۵ ۸۰

فلفل ۶۲ ۸۰-۷۰

گل داودي ۶۳-۶۲ ۸۰-۷۵

گل شمعداني ۶۰-۵۵ ۷۵-۷۰

نياز نوري گياهان

همه گياهان به يك اندازه به نور نيازمند نيستند. بعضي از گياهان نياز به نور فراواني دارند و بعضي ديگر به نور كمتري نياز دارند.گياهان از نظر نياز نوري به سه گروه تقسيم مي شوند.

گياهان روز بلندLDP: Long Day Plants براي به گل رفتن بين ۱۰ تا ۱۴ ساعت به نور نياز دارند، مانند گياهان فصلي تابستانه نظير آحار، اطلسي، ناز و ميمون.

گياهان روز كوتاه SDP: Short Day Plants براي به گل رفتن نياز نوري كمتر از ۱۲ ساعت دارند. كه در نقطه مقابل گياهان روز بلند قرار مي‌گيرند، مثل گل داودي.

گياهان بي تفاوت به طول روز NDP: Neutral Day Plants براي نگهداري در منزل بسيار مناسب و مطلوب هستند. مثل گل حنا يا بگونيا كه حساسيتي نسبت به طول روز ندارند و در تمام طول سال گل دارند.

آبياري گلخانه ها

ابياري گلخانه اي

تأ­مين رطوبت يكي از پارامترهاي مهم براي رشد و نمو گياهان است، البته بايد نيازهاي رطوبتي گياهان را بشناسيم. بعد از شناخت نياز رطوبتي گياهان، آن‌ها را در گلخانه­هاي خاص خود جايگزين مي­كنيم يعني همه گياهان در يك نوع گلخانه نگهداري نمي‌شوند. در سطوح تخصصي و بزرگ، هر گلخانه براي يك محصول و يا تعدادي محصول مشابه با نياز­هاي يكسان در نظر گرفته مي‌شود.انواع روش هاي آبياري به طور خلاصه به شرح زير است.

آبياري سطحي(ثقلي) سيستم هاي آبياري سطحي راندمان پاييني داشته و اتلاف آب در آن بالا است.در عين حال باعث شستشوي املاح افزايش رشد علف هاي هرز و بروز انواع بيماري هاي قارچي و انگلي و پوسيدگي مي شود.اين سيستم ها به صورت آبياري كرتي و نواري اجرا مي گردد.

آبياري تحت فشار

۱- آبياري باراني :هدف از آبياري باراني توزيع يكنواخت آب براي تمام گياهان و كاهش دماي محيط و افزايش رطوبت است.راندمان مصرف آب ۷۵در صد است.هزينه اوليه زياد از معايب اين سيستم است.

۲- آبياري قطره اي :در اين روش آب،كودهاي شيمياييو ساير مواد مورد نياز گياه به صورت محلول توسط قطره چكان هاي نصب شده روي لوله هاي جانبي در اختيار گياه قرار مي گيرد.راندمان مصرف آب ۹۰ در صد است و چون قطره چكان ها در كنار بوته يا ساقه گياه قرار مي گيرند امكان رشد و توسعه علف هاي هرز از بين مي رود.

گاز كربنيك در گلخانه ­ها

كاربرد Co2 تقريباً معادل استفاده از مواد غذايي، كاربرد پيدا كرده است. در كشور ما كه گياهان از لحاظ نوري در وضعيت مناسبي قرار دارند مي‌توان با بالا بردن مصرف Co2 راندمان محصول را نيز بالاتر برد.وجود Co2براي انجام عمل فتوسنتز ضروري است. اين واكنش شيميايي منجر به توليد محصول سبز مي­شود . در اين واكنشCo2 عامل بسيار مهمي تلقي مي­شود.سالهاي زيادي است كه به منابع غني سازي دي اكسيد كربن در گلخانه ها، براي افزايش رشد و توليد گياهان پي برده شده است. دي اكسيد كربن يكي از ضروري ترين اجزاء فتوسنتز مي باشد.فتوسنتز يك فرآيند شيميايي است كه انرژي نور خورشيد را براي تبديل دي اكسيد كربن و آب به مواد قندي در گياهان سبز مورد استفاده قرار مي دهد؛ سپس اين مواد قندي در خلال تنفس گياه براي رشد آن مورد استفاده قرار مي گيرند. اختلاف بين نرخ فتوسنتز و تنفس، مبنايي براي ميزان انباشتگي ماده خشك در گياهان مي باشد. در توليد گلخانه اي، هدف همه پرورش دهندگان، افزايش ماده خشك و بهينه سازي اقتصادي محصولات مي باشد. دي اكسيد كربن با توجه به بهبود رشد گياهان، باروري محصولات راافزايش مي دهد. بعضي از مواردي كه باروري محصولات به وسيله غني سازي دي اكسيد كربن افزايش داده مي شود عبارتند از : گلدهي قبل از موعد ،بازده ميوه دهي بالاتر،كاهش جوانه هاي ناقص در گلها،بهبود استحكام ساقه گياه و اندازه گل.بنابراين پرورش دهندگان گل و گياه بايد دي اكسيد كربن را به عنوان يك ماده مغذي در نظر بگيرند.

زهكشي گلخانه

از موارد مهمي كه در احداث يك گلخانه توجه به زهكشي گلخانه است . در مناطقي با زمينهاي داراي بافت سخت و با لايه تحت الارض غير قابل نفوذ با قرار دادن لوله هاي سفالي منفذ دار زيربسترها و يا به طرق ابتكاري ديگر تمهيدات لازم را در جهت بهبود زهكشي مي انديشند

بادكشن

در مناطق باد خيز رديفي از درختان و يا يك مانع طبيعي مثل تپه براي كاهش خسارت باد استفاده مي شود . حداقل فاصله درختان از گلخانه در شرق و غرب بايستي حدود ۵/۲ برابر ارتفاع درختان باشد . اين فاصله در قسمت جنوبي بيش از يك ارتفاع درختان است .

انواع پوششهاي گلخانه اي

شيشه

پوشش گلخانه

تا قبل از سال ۱۹۵۰ فقط گلخانه هاي شيشه اي وجود داشت امروزه اين گلخانه هاپرهزينه ترين نوع گلخانه محسوب مي گردد .چون مصرف سوخت در اين گلخانه ها بالاست ، نياز به اسكلت هاي محكم دارند . بسته به پهناي گلخانه از اسكلتهاي مختلفي مي توان براي بناي آن استفاده نمود . در پهناي كمتر از ۶ متر اسكلت چوبي بدون نياز به ستونهاي مياني قابل استفاده است . براي گلخانه هايي با پهناي تا حدود ۱۲ متر اسكلت لوله اي بدون نياز به ستون هاي عمودي وسط قابل كاربرد هستند ولي بايستي براي استحكام به قاب پنجره ها متصل شوند .

پوششهاي پلاستيكي

پوششهاي پلاستيكي مي تواند از جنس پلي استر ، پليوينل كلرايد (P.V.C) پلي وينل فلورايد(P.V.F) باشد . از مزاياي اين پوششها عدم نياز به اسكلتهاي سنگين وكاهش هزينه گرم كردن تا حدود ۴۰% نسبت به گلخانه هاي

شيشه اي يك لايه است . امروزه گلخانه هاي پلاستيكي درصد بالايي از گلخانه هاي دنيا را به خود اختصاص مي دهند . ولي در اروپاي شرقي محبوبيت چنداني ندارد .عيب پوششهاي پلاستيكي دوام كم آنهاست چرا كه اشعه ماوراي بنفش خورشيد باعث شكنندگي و تيرگي پلاستيك مي شود . اغلب پوششهاي پلاستيكي از نوع پلياتيلن بوده كه معمولاً به ماده مفاوم كننده در مقابل UV( اشعه ماوراي بنفش ) آميخته شده اند كه در اين صورت طول عمر آنها تا حدود ۳ سال قابل افزايش است . همچنين عيب ديگر اين پوششها اين است كه در زمستان اگر هواي گلخانه سردتر بوده و با برخورد هواي مرطوب داخل گلخانه قطرات بخار آب بر روي آنها تشكژل مي گردد كه با پيوستن به هم بزرگ شده و با چكيدن قطرات بر سطح برگها باعث بالا رفتن رطوبت سطح برگ و ايجاد بيماري هاي قارچي مي گردند و از طرفي با ريزش قطرات بر كف گلخانه ها باعث افزايش رطوبت بسترخاكها و كاهش ميزان اكسيژن خاك مي شوند . كه تداوم اين امر مي تواند منجر به كاهش جذب عناصر غذايي و كاهش رشد عمومي گياه شود . راه حل اين مشكل استفاده از اسپري محلول مواد شوينده در آب است كه بر روي سطح داخلي پوشش مي پاشند كه البته اين مواد خيلي زود پاك مي شوند . حسن اين كار جلوگيري از بزرگ شدن قطرات است . امروزه در كشورهاي پيشرفته پلي اتيلن و ساير پوششهاي پلاستيك را به مواد نگهدارنده نور مادون قرمز (IR) آميخته مي كنند كه تلفات دماي گلخانه را در شب ۱۵ تا ۲۵ درصد كاهش مي دهند .

PVF نيز يكنوع پوشش پلاستيكي جديد است كه تا ده سال دوام داشته و واكنش آن نسبت به نور و قيمت آن تقريباً معادل شيشه است . پوششهاي دوبل پلاستيكي نيز كاهش هزينه سوخت تا يك سوم نقش موثري دارند . انجام پوششهاي دولايه در اسكلت هاي سوله اي كه ستون كمتري دارند راحت تر است . فاصله بين دولايه پاييني از ۱۰-۲۵/۱ سانتي متر كمتر يا بيشتر نباشد.گلخانه هاي نيمه استوانه اي براي پوششهاي دولايه اي مناسب مي باشند .ميزان كشيدگي پلاستيك بسيار مهم است . هنگامي كه در يك روز سرد نصب شود مي بايست آن را محكم كشيد و در روز گرم كمتر كشيده شود با در هواي سرد منقبض و پاره نگردد . امروزه اكثر گلخانه هاي جديد در آمريكا چه به صورت دايم و يا موقت با پوششهاي پلاستيكي ساخته مي شوند.

سكوها و بسترهاي كشت

سكو بخشي از فضاي گلخانه است جايگاهي است براي قرار گرفتن گلدان ها يا كشت گياهان در بستر هاي بالا تر از سطح زمين همانگونه كه از نام آن پيدا است ، سكوها همواره در سطحي بالاتر از كف گلخانه ها قرار مي گيرند . اين عمل ضمن جلوگيري از گسترش عوامل آلوده كننده و بيماري زاي گياهي به تهويه بهتر و گرم شدن زودتر بستر كمك مي كند . انتخاب شكل سكوها و مواد سازنده آنها به نوع گياه ، گلخانه و سليقه سازنده بستگي دارد . به طور كلي ويژگي هاي يك سكوي خوب عبارت است از:

الف _ از زهكشي مطلوبي برخوردار باشند .

ب_ پهناي آن طوري باشد كه كارگران به آساني به مركز سكو دسترسي داشته باشند .

ج_ طوري نصب شده باشد كه حداكثر نور را جذب كنند .

كاركردن با سكوها براي قرار دادن گلدان ها به كارگران اين امكان را مي دهد كه بدون خم شدن كار خود را انجام دهند در صورتي كه سكوها براي كشت گياهان استفاده بهتر است ۳۰-۱۵ سانتيمتر عمق داشته و از زهكشي مناسبي برخوردار باشد . ارتفاع سكوها از سطح زمين مي بايست به گونه اي باشد كه اقدامات داشت با تسلط كارگر بر محصول امكانپذير باشد كه اين امر به نوع محصول بستگي دارد . سكوها را مي توان از جنس آلومينيوم ، ايرانيت ، الوار چوبي و يا مواد بتني ساخت . آلومينيوم عمري طولاني دارد ولي گران قيمت است و چوب ارزان بوده ولي عمر كوتا

تماس با ما گلخانه 

آدرس : تهران – بلوار كشاورز – بين خيابان جمالزاده شمالي و كارگر شمالي – پلاك ۳۴۲ – طبقه ۳ – واحد ۱۲ 

تلفن:۶۶۵۶۵۰۶۰-۰۲۱ 

۰۲۱-۶۶۹۰۶۲۱۲:تلفكس

همراه: ۰۹۱۲۵۷۵۳۸۴۱-۰۹۱۲۱۹۵۲۰۶۷

تلگرام :۰۹۱۲۵۷۵۳۸۴۱

وبسايت ها :

www.golesabzemisagh.com

www.golesabzemisagh.ir

www.golkhanesazco.ir

ايميل ها 

info@golesabzemisagh.com

info@golkhanesazco.ir

golesabzemisagh@gmail.com

 گلخانه ساز-ساخت گلخانه - تجهيزات گلخانه - گلخانه اسپانياي -نايلون گلخانه-تجهيزات گلخانه-لوازم گلخانه-احداث گلخانه-سازنده گلخانه-گلخانه هيدروپونيك-توري سايبان گلخانه-توري ذخيرانرژي گلخانه-